Kooragenda 2019

6 januari	Ton en Ansjelien Schimmel, trompet, bugel en zang, Hans Grotenbreg piano
3 februari	Inspiration uit Terwolde
7 april	Gelegenheidskoor Wilhelminakerk
12 april	the Passion met Inspiration uit Terwolde, Step by Step uit Bussloo en Seven Up uit Apeldoorn
21 april	In Between uit de Vecht (Pasen)
9 juni	Gospelkoor Vocation uit Apeldoorn (Pinksteren)
11 augustus	Gospelkoor Song en Relation uit Emst (tentviering Beemte)
15 september	In Between uit de Vecht (startzondag)
24 november	Gelegenheidskoor Wilhelminakerk (nagedachtenisdienst)
24 december	This Voice uit Beekbergen
25 december	Seven Up uit Apeldoorn

 

Trouw en Rouw

De Wilhelminakerk, met de daaraan gelegen Wilhelminazaal, heeft de status ‘trouwlocatie’. Dat betekent dat het burgerlijk huwelijk en de inzegening (kerkelijk huwelijk) kunnen plaatsvinden onder een dak. De Wilhelminazaal is daarnaast zeer geschikt voor de viering of receptie na het burgerlijk huwelijk en/of inzegening.

Daarnaast is het mogelijk om er een condoleance te houden. Het gebeurt namelijk vaak dat, als er een rouwdienst in de kerk is met daaropvolgend de begrafenis of crematie, de familie met de genodigde gasten terugkomt naar de zaal voor een afsluitend samenzijn.

U kunt bij interesse contact opnemen met:
dhr. W. Bomhof
email: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
tel.     055-31 21 524
mob.  06-22 22 00 47

Geldzaken

Wijkkas:	NL 88 INGB 0004 473 725 t.n.v. Ingrid Beekman Wijkkas Wilhelminakerk.
Diaconiekas:	NL 42 RABO 0133 968 618 t.n.v. Geri Woudstra Diaconie Wilhelminakerk.
Exploitatie- commissie:	NL 24 RABO 0302 444 459 t.n.v. Willem Bomhof Prot. Gemeente Wilhelminakerk, Apeldoorn.

Protestantse Gemeente Wilhelminakerk Kerkrentmeesters:
Jan Vegter	055-5418067
Willem Bomhof	055-3121524
Annelies te Loo	055-5410045

 

Onze Wilhelminakerk is een kerk om trots op te zijn!
De Wilhelminakerk, samen met de Wilhelminazaal:

• is een plaats voor de eredienst
• heeft een verbindende functie
• is een ontmoetingsplaats
• heeft een sociale functie

Door uw gift aan de Actie Kerkbalans kunnen wij onze kerk behouden om:

• ons geloof te mogen belijden en Gods woord te horen
• een plaats te zijn die ons verbindt in voor- en tegenspoed
• een maatschappelijke functie te vervullen door goede contacten te onderhouden in het gebied van onze wijkgemeente
• een plaats te zijn waar we ook niet gelovigen en anders gelovigen willen en kunnen ontmoeten, bijvoorbeeld de diensten samen met de Rooms Katholieke geloofsgemeenschap uit de Vecht
• onze kerk bestaansrecht te geven, ondanks de vergrijzing en het afnemende aantal leden

Uw gift voor de Actie Kerkbalans wordt breed ingezet.
Onze wijkpredikant is ds. Jolanda Al. Zij wordt pastoraal bijgestaan door ouderlingen en pastorale vrijwilligers.
Het jeugdwerk bloeit als nooit tevoren via de Kidskerk en Rock Solid.
Elke tweede zondag van de maand komen kinderen tot 12 jaar naar de Kidskerk, waar ze bezig gaan met een Bijbels thema en geheel zichzelf mogen zijn. Wij zijn blij met de moeders en andere vrijwilligers die dit organiseren.
De jeugd uit de buurt, vanaf 12 jaar, kan terecht bij Rock Solid. Eén keer per maand ontmoeten zij elkaar in het dorpshuis waar gezelligheid en spel voorop staan.
Er zijn goede contacten met de basisscholen in Beemte Broekland en in Wenum Wiesel. Samen met hen worden elk jaar gezinsdiensten georganiseerd waarbij de kinderen een centrale rol spelen.

Onze wijkgemeente kent veel ouderen. De C.O.D. (Christelijke Ouderen Dienst) zorgt, met veel vrijwilligers, voor bijeenkomsten, bezoeken en activiteiten voor gemeenteleden van 75 jaar en ouder.

In de Wilhelminazaal kunnen allerlei activiteiten en bijeenkomsten worden georganiseerd. De Bingo, Kerstfair en boerenkoolmaaltijden van de exploitatiecommissie zijn inmiddels een traditie geworden. De zaal wordt ook gebruikt voor bijeenkomsten als verjaardagen, vergaderingen enz.
Daarnaast is ons kerkgebouw, samen met de Wilhelminazaal, een officiële trouwlocatie en wordt ook steeds meer gebruikt als uitvaartlocatie door diverse uitvaartorganisaties.

Kortom, redenen genoeg om te geven om en voor uw kerk!
Wat betreft kerkbalans 2019 wordt u in de Nieuwsbrief op de hoogte gehouden van de stand van zaken.

Kerkelijke Bijdragen

De kerkelijke bijdragen kunt u op verschillende manieren overmaken.
Op het kerkbalansformulier kunt u aangeven hoe u dit wilt doen.

De mogelijkheden zijn:

1. Automatische incasso: (Machtiging aan de Kerk van uw bank/girorekening)
   Dit is voor de kerk de meest voordelige manier van verwerken van uw betalingen.
2. Periodieke Overschrijving:
   Dit is een opdracht die u zélf aan uw bank heeft afgegeven.
   Wanneer u uw toezegging wilt verhogen of misschien moet verlagen dient u deze overschrijving zélf bij uw bank te wijzigen.
3. Acceptgirokaarten:
   In verband met de hoge verwerkingskosten worden deze zo min mogelijk verstrekt.

Collectebonnen

Collectebonnen kunt u hier bestellen.

Een nieuwe plek voor een oud Bätz-Witte orgel uit 1872.

Wie als argeloze voorbijganger de Wilhelminakerk aan de Beemterweg passeert zal niet vermoeden dat er achter de frontgevel van dit bescheiden dorpskerkje een monumentaal orgel schuil gaat. Het staat hier sedert april 2002 en heeft een bewogen geschiedenis achter de rug.
Het begon allemaal in de werkplaats van vader en zoon Witte, voortzetters van drie generaties Bätz, die met betrekkelijk eenvoudige middelen een ruim inzetbaar orgel wilden ontwerpen voor gebruik in kerken, met name bij de begeleiding van de gemeentezang. Zoals destijds gebruikelijk werd het prototype opgesteld in een zijbeuk van de Utrechtse Domkerk, in de buurt van de werkplaats.
In deze kerk was er ruimte om te sleutelen en ook ruimte om de klank te beoordelen. Op initiatief van de musicus Samuël de Lange jr. werd de firma Witte in contact gebracht met de kerkvoogdij van de Rotterdamse Westerkerk, die in een snel groeiende buitenwijk het tot dan toe gebruikte harmonium wilde vervangen. Na enig overleg (kopen of huren) werd besloten om het orgel aan te kopen en op te stellen op de galerij boven de kansel van de Westerkerk. Om het aanzicht wat meer "body" te geven werd de orgelkas aan weerszijden van houten vleugels voorzien. Deze zijn later, bij de eerstvolgende verhuizing, afgedankt en bij een latere restauratie niet meer aangebracht.
Voor de aankoop werd een bedrag uitgetrokken van Fl 3.035,00 met nog een kleinigheid voor verplaatsing en schilderwerk en tenslotte een orgelbank van Fl 5,65. Op 7 juli 1872 werd het orgel feestelijk in gebruik genomen in deze kerk waar het tot juli 1936 storingsvrij dienst deed.

In dit orgel heeft Witte jr. een drietal slimme ideeën verwerkt. Dat waren achtereenvolgens:

• Een Bourdon 16 voet register dat zowel vanuit het pedaal als vanaf het onderklavier te bespelen was.
• Een voettrede waarmee, naar keuze, het pedaal te koppelen was aan het hoofdklavier of aan het -zachtere- nevenklavier.
• De splitsing van de Cornet in twee aparte registers: de Doublet (8, 4 en 2 voet) en de Cornet (met de kwint en de terts). Deze kunnen ieder, zowel apart als samen gebruikt worden, met name bij uitkomende begeleiding.

Na dit orgel zijn er binnen enkele jaren nog vier volstrekt identieke orgels gebouwd, die in Nederland hun plaats vonden en waarvan er nog twee tot op de dag van vandaag in gebruik zijn.
U vindt ze in Rijswijk (Gelderland) en in Zoelmond. De andere twee zusterorgels zijn gebouwd voor de Rotterdamse Prinsenkerk en de Hervormde kerk te Wateringen. Deze laatste twee orgels zijn echter zodanig gewijzigd,uitgebreid en achter "moderne" fronten verstopt dat zij geen gelijkenis meer vertonen met het originele ontwerp.

Terug naar "ons" orgel uit 1872. Tot 1936 heeft het vrijwel probleemloos dienst gedaan in de Westerkerk. Alleen moest na 14 jaar alle koperen (messing?) draadstukken van de toetsmechaniek vervangen worden wegens corrosie en -bijgevolg- draadbreuk. De partij messingdraad die daarna in het orgel werd verwerkt zit er nu nog steeds in; blijkbaar een betere legering.
Door stadsuitbreiding bleek het orgel in de jaren dertig te klein geworden voor een volle kerk met 1400 zitplaatsen. Besloten werd tot vervanging door een groter instrument dat door G. van Leeuwen werd geleverd, met uitzondering van het trompetregister van Witte dat in het grotere orgel werd ingepast. In de meidagen van 1940 is bij het bombardement van Rotterdam de kerk, het orgel en ook dit trompet-register verloren gegaan.

Hoe was het "ons" orgel in de tussentijd vergaan? Het werd verkocht aan de Hervormde diaconie voor plaatsing in de kapel van het Emmahuis, ook in Rotterdam. Bij de herplaatsing werd het al direct uitgebreid met enkele registers. Als door een wonder is het orgel de verwoesting van het bombardement bespaard gebleven en heeft het tot de sluiting van het Emmahuis in 1982 dienst gedaan. Wel is er in 1953 opnieuw ingrijpend gewijzigd en uitgebreid waardoor het orgel een ander front en een deels mechanische, deels pneumatische tractuur kreeg.
Als we de levensloop van ons orgel tot nu toe samenvatten dan komen we uit op 64 jaar in de Westerkerk en 46 jaar in het Emmahuis.
Daarna trad er een treurige periode van verval in. Het orgel bleef aanvankelijk in de kapel staan waar weer en wind overheersten en er zelfs duiven een nest bouwden in het binnenwerk.
Besloten werd tot demontage en opslag in de kelder van een bejaardenhuis. Ook hier worden zelfs goede orgels niet beter van, eerder slechter. Het stond (of beter, lag) enige jaren te koop totdat ook dit bejaardenhuis gesloten werd en men van het orgel af moest. Geattendeerd door Rudi van Straten, adviseur van de Ned. Herv. Orgelcommissie, kwam er een deputatie van de kerkenraad en organisten van het wijkcentrum "Sion" een kijkje nemen. Besloten werd om een bod te doen op de "oude historische kern" van het orgel en die vervolgens in afwachting van het rondkomen van de financiën op te slaat bij de orgelmakers Hendriksen en Reitsma te Nunspeet. Op dit punt in de geschiedenis komen we voor het eerst de naam van Joop Holtkamp tegen, een van de organisten van Sion.

Toen in juli 1986 de opdracht werd verstrekt tot restauratie en plaatsing was er al veel voorwerk verricht zoals gesprekken met deskundigen en bezoeken aan de twee overgebleven oorspronkelijke zusterorgels in Rijswijk en Zoelmond.
Alles wat nog overgebleven was moest worden gereviseerd en alles wat ontbrak moest in stijl opnieuw worden aangevuld. Zo werd er een geheel nieuw front vervaardigd en moesten pijpen worden bijgemaakt. De pinakels boven op de orgelkas zijn afkomstig van een Bätz-Witte orgel uit 1855 dat toen voor de Remonstrantse kerk in Leiden was gebouwd. Ook de belangrijkste onderdelen van het trompetregister uit dat orgel kregen een nieuwe plaats in "ons" orgel.
Op 30 oktober 1987 kon het gerestaureerde orgel in Sion in gebruik worden genomen.

Ongeveer ten tijde van de millenniumwisseling bleek dat door de op handen zijnde samenwerking tussen Hervormd en Gereformeerd een overschot van kerkgebouwen dreigde te ontstaan, niet alleen in Nederland, maar ook in Apeldoorn. Zo werd besloten om de drie kerken in zuid te sluiten en op de plaats van een der kerken een nieuwe te bouwen, die wij nu kennen als "De Hofstad". Een logisch gevolg was, dat er dan orgels zouden overblijven. Van twee orgels (uit de Pauluskerk en de Zuiderkerk) werd pijpwerk voor hergebruik geleverd aan de orgelbouwers Kaat en Tijhuis, die het merendeel daarvan hergebruikten voor het nieuw te bouwen orgel voor De Hofstad. Het zou echter rampzalig zijn als dit lot ook het voorbeeldig gerestaureerde Bätz-Witte orgel zou treffen.
Daarom werd er gekeken naar een andere locatie, in een, bij voorkeur historisch, kerkgebouw, waar dit orgel goed zou passen en mooi zou klinken. Kijkers uit een dorp van "over de IJssel" deden een bod, ongeveer de helft van de vraagprijs, dus dat werd niets.

Echter, ook elders in Apeldoorn gingen kerken dicht en werden wijkgemeenten samengevoegd, zoals ook in Noord Apeldoorn waar de Pniëlkerk werd afgestoten en de Wilhelminakerk mocht gaan renoveren en op zoek mocht naar een ander orgel. En waarom zou je elders een ander orgel kopen en laten verhuizen als er binnen de PKN Apeldoorn een mooi en perfect orgel overcompleet is.
En zo kon het zomaar gebeuren dat in het voorjaar van 2002 de orgelbouwer René Nijsse met eigen manschappen en een aantal vrijwilligers in 4 weken tijd het orgel verhuisd en speelklaar opgeleverd hebben voor de feestelijke her-ingebruikname van kerk en orgel op 28 april 2002.

In vergelijking met eerdere verhuizingen, verbouwingen en restauraties was deze laatste een peulenschil. René Nijsse heeft een paar dingen gewijzigd en opgeknapt zoals het uitschakelbaar maken van de luchtvoorziening naar de bourdon 16 voet in het pedaal en het opnieuw van leer voorzien (be-leren) van de magazijnbalg. Dit was nu nog niet nodig, maar vervangen in een later stadium zou veel meer werk en kosten met zich meebrengen. Wat wel nieuw bijgemaakt is, is een nieuw onderstel voor de gammele, niet historische, orgelbank. Deze werd, met liefde, in stijl gemaakt door Jan Testerink sr, in leven aannemer aan de Beemterweg te Beemte Broekland.

Zoals gebruikelijk werd het orgel gekeurd na oplevering. Deze keuring werd buitengewoon nauwkeurig uitgevoerd door Jan van Gijn, orgeldocent, componist en vaste organist van de Grote Kerk aan de Apeldoornse Loolaan, waar ook een Bätz-Witte orgel (uit 1896) staat. Het orgel, en de orgelbouwer slaagden met vlag en wimpel. Ook werd aan het orgel weer het predicaat "monumentaal" verleend, hetgeen inhoudt dat er niets aan mag worden gewijzigd zolang er niet vanzelf iets stuk is gegaan. Preventief vervangen van onderdelen, zoals klepveren en trekstangen is "not done". Je zult maar in een auto rijden met monumentstatus en er niets aan mogen vernieuwen totdat je ergens met pech staat; in ons geval dus op zaterdagavond of zondagmorgen.

Ten tijde van de verhuizing naar de Wilhelminakerk beschikten we daar al over een team van drie organisten. Dat waren Joop Holtkamp, Hans Visser en Maarten Koskamp. In de eerste jaren daarna werd de groep aangevuld met Wim Brinkman en Bert Holstein. Dit lijkt erg veel, maar vrijwel allen spelen ook met regelmaat in tenminste één andere kerk, elders binnen of buiten Apeldoorn.
Toen Joop door emigratie naar Duitsland zijn speelplek moest inleveren konden we na enig zoeken een beroep doen op Dirk Boer. Medio 2015 is Hans Visser, wegens het ruimschoots halen van de pensioengerechtigde leeftijd, opgevolgd door Jan van den Brand en Herman Gulink. Inmiddels is ook Wim Brinkman gestopt als vaste organist van onze kerk. Maarten Koskamp fungeert op dit moment als aanspreekpunt van het organistenteam.

Zoals u hieronder kunt zien is de dispositie (samenstelling van de registers) bij uitstek gericht op het begeleiden van de gemeentezang op een traditionele wijze van spelen. De grote vraag (en nog niet het antwoord) is natuurlijk hoe wij met dit oude orgel de nieuwe tijd ingaan met het nieuwste liedboek van de kerken.

De dispositie luidt als volgt:

Bovenklavier:	Viola	8'
	Holfluit	8'
	Fluit	4'
Onderklavier:	Prestant	8'
	Bourdon	16'
	Octaaf	4'
	Doublet	2' / 4' / 8'
	Cornet	2 2/3' / 1 3/5'
	Trompet	8' Bas/Diskant
Pedaal:	Bourdon	16' (transmissie, uitschakelbaar)
Klavierkoppel
Pedaalkoppel	(naar wens op bovenklavier of onderklavier)

Apeldoorn, mei 2012, herzien in december 2015.

Hans Visser.

Bronnen:
Orgelfolder uit 2002, Joop Holtkamp.
Restauratierapport, Rudi van Straten.
Dissertatie "de orgelmakers Witte" dr. Teus den Toom.
Nieuw handboek voor de kerkorganist, div. auteurs, Boekencentrum.
Opstapcursus voor kerkorganisten, Module 2, Uitgave SLSK.
HET ORGEL, okt.1989. Orgels van Witte gerestaureerd, deel 4 door Jan Jongepier.